Emre ERGÜL
Stanford, Columbia, USC (Güney Kaliforniya Üniversitesi) ve Northwestern üniversiteleri… ABD’nin önde gelen 4 üniversitesi yayınladıkları ortak raporda, Amerikan ekonomisinin aktörlerini “ticari gayrimenkul balonu” konusunda uyardı. Rapora göre, ticari gayrimenkul piyasası, 2008’den bu yana olan en büyük çöküşünü yaşayabilir ve ABD bankaları 160 milyar dolar daha zararla karşı karşıya kalabilir.
Ticari gayrimenkul kredilerinin bir kısmı temerrüde düşebilir
Business Insider’ın haberine göre, “Parasal Sıkılaştırma, Ticari Gayrimenkul Sıkıntısı ve ABD Bankası Kırılganlığı” başlıklı rapor, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 2022’deki hisse senedi, tahvil ve ticari gayrimenkul gibi varlıklar üzerinde baskı yaratan agresif faiz artışlarını incelemek için daha önce geliştirilen bir çerçeveyi kullandı.
Raporda şöyle deniyor: “Oran artışları ve uzaktan çalışma nedeniyle mülk değerlerinde yaşanan düşüşler nedeniyle, tüm kredilerin yaklaşık yüzde 14’ünün ve ofis kredilerinin yüzde 44’ünün özsermayede olduğu, yani mevcut değerlerin ödenmemiş kredi bakiyelerinden daha düşük olduğu tahmin ediliyor. Sonuç olarak, tüm ticari gayrimenkul kredilerinin yüzde 10 ila yüzde 20’si temerrüde düşebilir.
(Büyük Mali Kriz sırasında tahmin edilen temerrüt oranının en alt sınırında) ve bankalar yaklaşık 160 milyar dolar zararla karşılaşabilir.” Çalışma raporunda araştırmacılar, sigortasız mevduat sahiplerinin yarısının hesaplarını boşalttığı bir senaryoda, ticari gayrimenkulle ilgili kayıpların 31 ila 67 küçük bölgesel bankanın iflasına yol açabileceğini tahmin ediyor. Rapordaki yorum şu: “Yüksek faiz oranlarından kaynaklanan zararlar nedeniyle 340 banka daha iflasla karşı karşıya kalabilir.”
ABD’li ekonomist: 2024, hayatımızın en büyük çöküşünü getirecek
“Önümüzdeki Büyük Buhran” adlı kitabı 2009 yılında New York Times En Çok Satanlar Listesi’ne giren ABD’li ekonomist Harry Dent, 2024 için hiç de olumlu konuşmadı. Amerikan Fox Televizyonu’na konuşan Dent, “2009’dan bu yana bu yüzde 100 yapay, benzeri görülmemiş bir para basımı ve bütçe açıkları oldu; tam olarak 15 yılda 27 trilyon dolar. Bu alışılmışın dışında, yüzde 100 yapay, bu da tehlikeli bir durumda olduğumuz anlamına geliyor” dedi ve ekledi: “Sanırım 2024 hayatımız boyunca göreceğimiz en büyük kaza yılı olacak.”
“Normale dönmemiz gerekiyor ve merkez bankalarına bir mesaj göndermemiz gerekiyor” diyen Dent, şu mesajı verdi: “Bu, bir daha asla ele alamayacağımız bir ders olmalı. Bir daha hayatımız boyunca bir balon göreceğimizi sanmıyorum.” Gelecek sene balonun patlayacağını belirten Dent, bu balonun aslında 2021’in sonlarında, COVID pandemisinin zirveye ulaşmasından sonra başladığını ve ilk işaretlerin 2022’de Nasdaq’ın yüzde 38 düştüğünde ortaya çıktığını belirtti. Ekonomiste göre yeni yıl, çöküşün “B dalgasını” da getirecek: “Eğer haklıysam, mayısa kadar bunun başladığını ve daha belirgin hale geldiğini göreceksiniz.
